In 2012 zijn de regels voor de bijdrage die het GBIO in de kosten van een OR-cursus verstrekt ingrijpend veranderd. Daarmee liep het GBIO vooruit op het volledig verdwijnen van die bijdrage in 2013. Ook het GBIO zelf zal dan verdwijnen. In dit artikel gaan wij in op de nieuwe situatie die voor iedere ondernemingsraad zal ontstaan. U kunt de tekst ook als Word-document downloaden. Let wel, het gaat over 2013, in 2012 verstrekt het GBIO nog wel een stevige bijdrage, dus profiteer daarvan.
Wat verandert er in 2013?
In 2013 komt er een einde aan het GBIO (na 36 jaar). Daarmee verdwijnt ook de GBIO-bijdrage regeling of wel de subsidiëring van OR-cursussen. Dat betekent in de praktijk dat iedere OR heel wat meer zal moeten betalen voor een cursus. Hoeveel meer zal van verschillende factoren afhangen maar naar verwachting kan de netto prijs van een cursus wel 50% hoger worden. Dat betekent niet dat de totale kosten voor scholing van de medezeggenschap ook zoveel stijgen want tegenover deze stijging staat dat de loonheffing waar de GBIO-bijdrage uit betaald werd in 2013 geheel verdwijnt. Deze loonheffing bedroeg in 2011 nog 0,03% van de bruto loonsom. Doordat de kosten van een cursus grotendeels een vast bedrag zijn, ongeacht de grootte van de OR, betekent dit dat grote organisaties per saldo verdienen aan het verdwijnen van het GBIO en kleinere organisaties juist op hogere kosten worden gejaagd. Waar die omslag precies ligt is moeilijk te zeggen omdat het sterk afhangt van de praktijk: hoeveel dagen cursus volgt de OR, wat kosten die en doe je dat alleen of samen met anderen? (Om toch een hele grove indicatie te geven: als een OR per jaar 5 dagen op cursus gaat ligt het omslagpunt bij een loonsom van tussen de 15 en 20 miljoen, waarbij de accommodatiekosten buiten beschouwing zijn gelaten.)
Recht op scholing blijft onveranderd!
Voor alle duidelijkheid: het recht op scholing zoals dat in de WOR is opgenomen verdwijnt niet! Iedere OR, ieder OR-lid, blijft recht houden op minimaal 5 dagen scholing per jaar en de kosten daarvan (mits redelijk, d.w.z. zonder overdreven luxe of exorbitant dure inleiders e.d.) komen voor rekening van de werkgever.
Om ondernemingsraden en bestuurders enig houvast te geven gaat de SER jaarlijks een richtprijs vast stellen voor een dagdeel scholing. Voor 2013 adviseert het GBIO aan de SER om € 1.060,- te gaan hanteren. Ëén dag scholing zou in 2013 dus gemiddeld € 2.120,- gaan kosten, althans dat vindt de SER redelijk. Daar bovenop komen, ook in de ogen van de SER, nog de accommodatiekosten. Daarnaast werkt het GBIO nog hard aan een systeem van certificering voor instituten om de kwaliteit van cursussen te garanderen.
Consequenties voor de ondernemingsraad
In theorie hoeft er dus voor de OR niets te veranderen, in de praktijk zal dat vaak niet eenvoudig zijn. Veel bestuurders zullen allereerst constateren dat de OR-scholing voor de organisatie duurder is geworden en dus druk op de OR gaan uitoefenen om die kosten te verlagen door minder op cursus te gaan of goedkopere alternatieven te zoeken. Extra argument daarbij zal natuurlijk zijn dat veel organisaties het toch al zo moeilijk hebben door alle bezuinigingen en economische tegenspoed. Vrijwel iedere OR zal de komende tijd dus met zijn bestuurder in overleg moeten gaan om goede afspraken te maken om de scholing van de OR veilig te stellen. Hieronder een aantal aspecten die daarbij een rol kunnen spelen. De lijst is vast nog niet compleet dus benut je eigen creativiteit!
- Bedenk dat de kosten van scholing de afgelopen jaren meer waren dan alleen de rekening van de cursus. Iedere organisatie betaalde ook die loonheffing en dat bedrag zou dus minimaal ook in 2013 beschikbaar moeten zijn. Kijk daarbij naar de cijfers van 2011 want 2012 is een overgangsjaar waarin die heffing éénmalig veel lager werd vastgesteld, vooruitlopend op de gehele afschaffing in 2013.
- Bedenk dat een bestuurder op zijn begroting wel een bedrag voor de OR (of OR-scholing) kan hebben staan maar dat dit nog niet een vastgesteld budget voor de OR is. Hij zal zijn begroting moeten aanpassen aan de werkelijkheid en de rechten van de OR.
- Ga uitdrukkelijk uit van je eigen behoeften en ervaringen en bewaak je kwaliteit. Een cursus voor je eigen OR kan duurder zijn maar veel beter toegespitst op de eigen wensen en de eigen situatie en daardoor dus toch veel efficiënter en effectiever.
- Kijk bij de kwaliteit ook of een cursusinstituut gecertificeerd is (ook als een bestuurder met voorbeelden van goedkopere cursussen komt!)
- Onderzoek wel of er andere mogelijkheden zijn die toch aan de behoeften van de OR tegemoet komen. Het (prijs) voordeel van een cursus samen met een andere ondernemingsraad wordt natuurlijk nog groter. Essentieel is dan dat je een combinatiepartner weet te vinden die min of meer dezelfde wensen heeft.